Odlewanie aluminium, technologie stosowane w odlewniach
Odlewanie aluminium rozpoczyna się od wytopienia stopów aluminium, które odbywa się w specjalnie przeznaczonych do tego piecach. Piece odlewnicze stosowane w odlewniach aluminium zasilane są najczęściej energią elektryczną lub paliwami (olej opałowy, gaz ziemny bądź gaz płynny.
Stopami odlewniczymi aluminium nazywamy tworzywa metaliczne, które powstają na skutek stopienia materiału podstawowego jakim jest aluminium wraz z jednym lub większą ilością dodatków. Metali lub niemetali. Najczęściej wykorzystywanymi dodatkami w stopach aluminium są:
Proces odlewania aluminium odbywa się na wiele sposobów. Najczęściej wykorzystywanymi metodami odlewania aluminium są:
- Odlewanie aluminium ciśnieniowe przy użyciu zimnej komory z zastosowaniem kokili
- Odlewanie grawitacyjne z użyciem kokili
- Odlewanie grawitacyjne z zastosowaniem form piaskowych.
1. Ciśnieniowe odlewanie aluminium z zastosowaniem zimnej komory.
Metoda ta polega na stosowaniu trwałej, metalowej formy zwanej kokilem, a także maszyny wtłaczającej ciekły stop aluminium do wnęki formy pod ciśnieniem. Sam proces odlewania aluminium polega na automatycznym, bądź ręcznym pobraniu z kadzi ciekłego stopu aluminium, a następnie dostarczeniu go do maszyny ciśnieniowej, która wtryskuje aluminium do wnęki kokila pod wpływem wysokiego ciśnienia wytwarzanego przez system hydrauliczny. Stop aluminium w metodzie zimnokomorowej przenoszony jest do maszyny w stanie lekko płynnym.
Ciśnieniowe odlewanie aluminium z zastosowaniem zimnej komory oraz kokili pozwala na wieloseryjną i masowa produkcje cienkościennych odlewów aluminiowych, które charakteryzują się najwyższej jakości powierzchnia oraz najdokładniejszą i stałą dokładnością wymiarową.
2. Odlewanie aluminium, grawitacyjne stopów z zastosowaniem kokili
Grawitacyjna metoda odlewania aluminium z zastosowaniem kokili opiera się na zalewaniu ciekłym stopem aluminium formy, jaką jest kokil. Przed rozpoczęciem zalewania trwała forma jaką jest kokil musi zostać oczyszczona, a następnie podgrzana do odpowiedniej temperatury. Następnie powierzchnię wnęki formy (powierzchnie roboczą kokili) pokrywa się cienką warstwą pokrycia ochronnego( najczęściej z niemetalu), w celu uniknięcia zmieszczenia wnęki formy. Po przedmuchaniu sprężonym powietrzem kokila jest składana. Proces zalewania ciekłym stopem aluminium wnęki kokila odbywa się pod wpływem działania ciśnienia grawitacyjnego. Po zalaniu i zakrzepnięciu metalu, następuje rozłożenie kokila w celu wyciagnięcia gotowego odlewna.
Odlewanie przy użyciu tej metody pozwala na względnie proste i seryjne wytwarzanie odlewów aluminiowych, bez konieczności tworzenia nowych form. Gotowe odlewy charakteryzują się bardzo dobrą czystością oraz gładkością powierzchni, a także doskonałą dokładnością wymiarową.
W opisanych powyżej dwóch metodach używane są trwałe formy metalowe nazywane kokilami, które odtwarzają zewnętrzny kształt odlewu, natomiast jego wnętrze odtwarzane jest za pomocą rdzeni. Kokile wykonane są najczęściej z metalu jakim jest np.: żeliwo szare stopowe niskokrzemowe, lub staliwa niskostopowe. Kokile stosowane są najczęściej do produkcji wielkoseryjnej i masowej, ze względu na to, że są one formami wielokrotnego użytku. Odlewy aluminiowe wykonywane w kokilach charakteryzują bardzo duża i przede wszystkim stałą dokładnością wymiarową, a także bardzo dobrą jakością powierzchni odlewów, która praktycznie nie wymaga dalszej obróbki.
3. Grawitacyjne odlewanie aluminium z zastosowaniem form piaskowych
Grawitacyjne odlewanie aluminium przy użyciu form piaskowych mimo bycia najstarszą metodą wytwarzania odlewów aluminiowych, to nadal jest stosowane przez niektóre odlewnie. Ze względu na koszty oraz rodzaj produkcji. Zalewanie grawitacyjne podobnie jak w wyżej wymienionej metodzie polega na zalaniu ciekłym stopem aluminium wnęki formy. Z tym, że w tym przypadku forma nie jest metalowa lecz piaskowa. W odlewaniu aluminium tą metodą niezbędne jest stosowanie często nadlewów, przez co traci się więcej ciekłego metalu. Po zastygnięciu, gotowy odlew wybijany jest z formy, która automatycznie zostaje zniszczona. W kolejnego celu odtworzenia danego produktu odlewnia aluminium zmuszona jest do wykonania nowej formy.
- Metoda ta uniemożliwia wieloseryjne tworzenie odlewów
- Odlewy bardzo często różnią się one od siebie wymiarami i wymagają obróbki powierzchni.
- Powierzchnia odlewu po wybiciu z formy bardzo często jest niskiej jakości a sam odlew posada wiele naddatków.
Zaletą odlewania aluminium metodą grawitacyjną z użyciem form piaskowych jest możliwość produkcji wielkogabarytowych odlewów , a także to, że odlewy takie są unikatowe.